من از طرفداران نثر در داستان ها هستم. یعنی قلم نویسنده خیلی برایم مهم و است و به طور کلی از کتاب هایی که نثر گفت و گویشان دلنشین و کمی پیچیده و ساختار شکنانهاست بیشتر از داستان های ساده نثر کیف میبرم و همین است که با داستان های ایرانی نویس بیشتر حال میکنم. چرا که در ترجمه ها غالبا شالوده گویی شده و نثر ذلیل محتوا شده. و بنا را میگذارم بر اینکه داستان هایی که خودشان را به چاپ و سبد خرید کتاب خر ها رسانده اند ، قطعا محتوای خوبی داشته اند .
داستان کوتاه لاتاری از شرلی جکسون ، عجیب ترین داستانی ست که تا حالا خواندم طوری که اگر بنا باشد کسی را به خواندن داستانی نصیحت کنم ، داستان انتخابی ام لاشک لاتاری خواهد بود. با اینکه این کتاب نثر مجللی چون آبی ماورای بحار ندارد و تصویر سازی درخشانی چون داستان کوتاه های همینگوی و مفاهیم فلسفی راجع به حقیقت هستی و مرگ و زندگی و سوالات بنیادین بشر تویش نگنجانده اند ولی نافذ ترین داستانی بوده که تا حالا خوانده ام.
داستان دهکده ای که رسمش این است که سالانه یک نفر را به قید قرعه سنگ سار کنند.
داستان راوی برگزاری یکی از همین مراسم لاتاری است.لاتاری ای که به برنده اش ، سنگ ریزه هایی تعلق میگیرند که پوست تنش را می شکافند و استخوان دنده اش را میشکانند و چهره اش را صیقل میدهند. سنگریزه هایی ک از دستان قوم و خویش و همسایه و فامیل و خواهر و برادر های قربانی به تنش روانه میشوند.
بد اقبال داستان لاتاری ، زنی است به نام تسی که از قضا آن روز کمی دیر به مراسم میرسد. به محض ورود به جمعیت با حاضرین شوخی میکند . مجری لاتاری میگوید :دیر کردی تسی ، نزدیک بود بدون تو شروع کنیم. و تسی میگوید : نمیخواستی که ظرف هارو نیمه کار ول کنم؟
لاتاری انجام میگیرد و قرعه به نام تسی می افتاد. تسی زجه میزند و میگوید عادلانه نیست و همه ی دهکده ، سنگ شده اند و دارند بر سر تسی میریزند. مثل تسی که سال های قبل سنگی بود که بر سر قبلی ها آوار شده بود و از میان این سنگان متحرک ، یکی شان ، در لاتاری بعدی رمی جمرات دهکده خواهد بود.
فضای قبل از اجرای لاتاری در دهکده ملتهب و عصبی است و پر واضح است که حتی شوهر و بچه های تسی از اینکه قرعه به نام مادر خانواده افتاده و نه آن ها قلبا شادمانند.
این داستان به تنهای کفایت است. ولی قضیه از جایی برای من بوی شاهکار گرفت که کمی هم راجع به شرلی جکسون ، نویسنده ی داستان خواندم. شرلی دختری ناخواسته بوده که مادرش خواسته سقطش کند و موفق نشده. این را خودش هم میدانسته. در خود فرو بوده و زشت و در دنیای خود غرق. شوهرش که استاد ادبیات دانشگاه بوده ، بدون اینکه شرلی را ببیند ، عاشق یکی از داستان های او شده و قصد کرده که با او ازدواج کند و کرده اما خوشبختش نکرده. شرلی چاق بوده و افسرده و در داستان نویسی هم معمولی بوده. طوری که بعد از انتشار لاتاری ، دوستان و آشنایاناش اغراق کرده اند که خلق چنین شاهکاری از شرلی بعید بوده. سر و گوش شوهرش می جنبیده و در دهکده ای زندگی میکرده که مردم جلورو و پشت سرش بد گویی اش را میکردند و بچه ها با سنگ میزدندش.
به پل های ارتباطی میان داستان لاتاری و داستان زندگی شرلی که نگاه میکنم ، بهتم میگیرد. بس که خشونت خارج از روال و اغراق آمیز داستان لاتاری ، در زندگی شرلی منتشر و روزمره بوده . همین را میشود بسط داد و پی برد که ما خودمان چند بار در روز سنگ میشویم و فرو میرویم در جگر آدم هایی که به قید قرعه بر سر راهمان قرار گرفته اند. شرلی دردری را تصویر کرده که با دندان و پنجه اش ، آن را چشیده و دریده و چه بسیار افرادی که دائما جمرات اند و چه بسا افرادی که دائما جلاد. اصلا اگر اینطور نبود و این سیکل دوار جلاد و قربانی در تار و پود وجود ما ، نخسبیده بود ، این داستان این طوری که جهانی و همه گیر شده ، نمیشد و مانند داستان های دیگر شرلی در شماره های نیویورکر چاپ میشد و تهش هم فراموش.
